WSTĘP

"Program łagodzenia w regionie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego" opracowano w oparciu o Założenia przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 28 stycznia 2003 roku.

Pomimo, że "Program łagodzenia..." ma charakter regionalny jego tytuł sugeruje, że dotyczy on wyłącznie sektora górnictwa węgla kamiennego. Brak pełnej zgodności tytułu Programu z treścią w nim zawartą wynika z tego, że nazwa Programu jest identyczna z tytułem rządowych Założeń. Z tego względu należałoby rozważyć zmianę tytułu zarówno Założeń jak i Programu.

Program zawiera zarówno elementy związane z przebudową gospodarki, jak i sfery społecznej i ma charakter otwarty, a jego realizacja, zgodnie z Założeniami, przewidziana jest na lata 2003-2006. Jest to program samorządowo - rządowy będący jednocześnie programem operacyjnym w stosunku do "Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000- 2015". Samorząd województwa zgodnie z systemem wdrażania odpowiada za propozycje projektowe, podczas gdy strona rządowa zapewnia środki finansowe i instrumenty prawne.

Aktualnie realizowany rządowy "Program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2006 z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń" spowoduje pogorszenie sytuacji na regionalnym rynku pracy. Wynika to z likwidacji kopalń i kumulacji zwolnień ich pracowników. Zadaniem pierwszoplanowym samorządu województwa jest opracowanie programu zapewniającego utrzymanie istniejących i stworzenie nowych miejsc pracy.
Zasadniczym celem "Program łagodzenia w regionie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego" jest rozpoczęcie przebudowy gospodarczej regionu tak aby zwiększyć jego konkurencyjność. Z tego względu jego realizacja będzie wykraczać poza - wynikający z Założeń - rok 2006.
Jednym z załączników do "Programu łagodzenia..." są dwa programy dla miasta Częstochowy, tj.: Program "Nowa Praca - Program aktywizacji gospodarczej, rozwoju przedsiębiorczości i zasobów ludzkich miasta Częstochowy i subregionu częstochowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem łagodzenia skutków restrukturyzacji Huty Częstochowa SA" oraz "Program aktywizacji zawodowej i gospodarczej dla osób zagrożonych utratą pracy, zatrudnionych w Hucie Częstochowa SA., Hucie Stali Częstochowa sp. z o.o. oraz w spółkach zależnych od Huty Częstochowa SA". Programy te powstały już po przyjęciu przez Radę Ministrów Założeń, a w szczególny sposób uwzględniają problemy wynikające z restrukturyzacji Huty "Częstochowa".

Rozpoczęcie wdrażania samorządowo - rządowego "Programu łagodzenia w regionie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego" nastąpi po jego akceptacji przez organy państwa i władze regionu. Prace będą tak zaplanowane, aby możliwe było jego wdrażanie na co najmniej 3 miesiące przed planowanym terminem przekazania kopalń do likwidacji.

W ramach prac nad Programem Zarząd Województwa Śląskiego zorganizował szereg spotkań konsultacyjnych, które spotkały się z dużym zainteresowaniem różnych środowisk. W spotkaniach tych uczestniczyli między innymi parlamentarzyści, powiaty i gminy - w tym górnicze, środowiska gospodarcze, związki zawodowe, a także przedstawiciele Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Wojewoda Śląski.

W trakcie konsultacji pojawiały się głosy aby proces restrukturyzacji górnictwa, w tym zmniejszenie zatrudnienia w branży, odbywał się w sposób długofalowy - w perspektywie np. dziesięciu lat, co pozwoliłoby na przygotowanie dodatkowych miejsc pracy.

W ramach przeprowadzonych konsultacji jednostki samorządu lokalnego województwa śląskiego oraz samorządu gospodarczego, a także stowarzyszenia, podmioty gospodarcze i inne jednostki zgłaszać mogły propozycje przedsięwzięć do realizacji w ramach Programu. W toku tych konsultacji tylko jednostki samorządu terytorialnego zgłosiły ponad 200 propozycji przedsięwzięć z ponad 50 jednostek samorządu terytorialnego. Ostateczny wybór projektów do realizacji zostanie dokonany w oparciu o zasady zawarte w punkcie VII "Wdrażanie programu". Połowa ze zgłoszonych przez gminy i powiaty propozycji generuje w sposób bezpośredni lub pośredni powyżej 40 miejsc pracy. Wśród propozycji zgłoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego znalazły się takie, których realizacja w zależności od dostępnych środków finansowych i stopnia przygotowania projektu może się rozpocząć zarówno w roku bieżącym jaki i w latach następnych.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice