Borsod-Abaúj-Zemplén

Region (Komitat) Borsod-Abaúj-Zemplén jest położony w północno-wschodniej części Węgier i graniczy ze Słowacją.

Rząd regionu jest organem administracji publicznej i pośredniczy pomiędzy rządem krajowym a administracją lokalną. Podział terytorialny kraju pochodzi z roku 1000, kiedy król Stefan - pierwszy król Węgier stworzył system administracji publicznej. Obecnie Węgry są podzielone na 19 Komitatów oraz Budapeszt - stolicę Węgier.

Borsod-Abaúj-Zemplén (BAZ) jest drugim największym komitatem jeśli chodzi liczbę mieszkańców (745 000) i terytorium (7 247 km2). Stolicą komitatu jest Miskolc (173 000 mieszkańców).
W BAZ 45% populacji żyje na wsi. Największe miasta to: Miskolc, Ózd, Kazincbarcika, Szerencs, Mezőkövesd, Tiszaújváros, Sárospatak, Sátoraljaújhely, Szikszó, Tokaj, Encs and Edelény.

Zgromadzenie Borsod-Abaúj-Zemplén jest ciałem prawodawczym składającym się z 59 przedstawicieli wybieranych na 4-letnią kadencję.
Ostatnie wybory odbyły się w październiku 2002. Członkowie Zgromadzenia są wybierani poprzez listy partyjne. Przewodniczący oraz Wiceprzewodniczący jest wybierany z grona Zgromadzenia. Prace Zgromadzenia są wspierane przez 11 komisji. Obecna Przewodnicząca Pani Ildiko Gyarfas jest członkiem Węgierskiej Partii Socjalistycznej, która w Zgromadzeniu BAZ posiada 2/3 miejsc, pozostałą liczbę miejsc posiada Związek Młodych Demokratów (Fidesz).

Przewodniczący oraz Wiceprzewodniczący Zgromadzenia pełnią także najwyższe funkcje w samorządzie regionu (ciało wykonawcze).

Praca Zgromadzenia jest wspierana przez administrację samorządu regionalnego. Administracją kieruje dyrektor generalny, który odpowiada także za legalność decyzji podjętych przez Zgromadzenie.

Administracja składa się z 8 departamentów:

  • Gabinet Przewodniczącej
  • Dep. administracyjno-prawny.
  • Dep. Edukacji i Kultury.
  • Dep. Zdrowia, Dzieci i Spraw Socjalnych
  • Dep. Rozwoju Regionalnego
  • Dep. Ekonomiczny
  • Biuro Zarządzania Kryzysowego
  • Biuro celno-podatkowe

Zgromadzenie BAZ poprzez administrację samorządu BAZ nadzoruje oraz działa w 62 instytucjach w regionie. Należą do nich m.in. instytucje naukowe, ochrony zdrowia, kultury, opieki społecznej.

Przewodniczący samorządu pełni także funkcję przewodniczącego Regionalnej Rady Rozwoju. Ciałem wykonawczym Rady jest Regionalna Agencja Rozwoju.

Na potrzeby realizacji polityki regionalnej na Węgrzech wydzielono 7 dużych regionów (jednostek planistyczno-statystycznych), z których 6 zawiera po trzy komitaty a jeden tylko dwa (poziom NUTS 2).
Komitaty Borsod-Abaúj-Zemplén, Heves and Nógrád tworzą tzw. Północne Węgry.

Radzie Rozwoju Regionalnego przewodniczy na przemian jeden z przewodniczących z 3 komitatów. Ciałem wykonawczym Rady jest Agencja Rozwoju Regionalnego.

Gospodarka

Borsod-Abaúj-Zemplén jest najbardziej uprzemysłowionym regionem Węgier. Dostarcza 30% produktów stalowych oraz produktów PVC i polipropylenu.
W latach 90 lokalny przemysł chemiczny, metalurgiczny, wydobywczy oraz maszynowy znalazł się w głębokim kryzysie. Wzrosło bezrobocie, które obecnie kształtuje się na poziomie 19.9 % i jest największe w kraju.

Dane ekonomiczne 1999-2000

  Jednostka
1999
2000
Miejsce wśród innych komitatów
PKB miliardy HUF
557
-
4
PKB na jednego mieszkańca tysiące HUF
760
-
18
zarobki netto HUF
43 126
47 032
12
Liczba bezrobotnych osoby
55 988
56 400
1
stopa bezrobocia %
19.8
19.9
1
wartość produkcji przemysłowej miliardy HUF
494
644
6
export tysiące USD
734 135
893 260
7
import tysiące USD
595 546
547 501
10

Żródło: Centralny Urząd Statystyczny

Duża liczba małych przedsiębiorstw, powstających w wyniku prywatyzacji nie przyczyniła się do zmniejszenia bezrobocia.

Aby rozwinąć sektor MŚP utworzono parki przemysłowe. Zagraniczni inwestorzy okazali duże zainteresowanie inwestowaniem w Miskolcu - stolicy regionu.
Miasto rozwija się jako centrum gospodarcze, finansowe i handlowe regionu. Utworzono dwie strefy ekonomiczne: strefę Ózd-Putnok-North-Heves oraz strefę Zemplén. Inwestorzy otrzymali bardzo korzystne ulgi podatkowe.
Przemysł chemiczny (wyroby z tworzyw sztucznych, PCV, itp.) ma znaczącą rolę w eksporcie Węgier. Wiodącą rolę odgrywa produkcja fabryk Tiszai Vegyiművek i Borsodchem w Kazincbarcika.

Najważniejsi partnerzy handlowi regionu w 1999 roku

Państwo
kg
USD
EXPORT ogółem 1 099 529 182 734 135 080
z tego:
Niemcy
177 247 658
159 180 445
Włochy
153 898 739
104 252 150
Polska
101 689 747
62 810 986
Austria
79 500 821
57 902 512
Wielka Brytania
40 180 333
46 776 993

IMPORT ogółem 1 388 239 984 595 511 524
z tego:
Niemcy
123 819 279
123 937 797
Włochy
20 388 687
81 258 807
Czechy
157 130 194
49 512 123
Ukraina
176 894 322
39 203 451
Japonia
3 400 393
30 352 495
Austria
11 900 293
29 680 069
Holandia
14 389 416
26 089 143
Słowacja
181 355 904
25 022 088
Francja
17 428 735
24 998 123
Polska 109 779 347 24 952 238

Region posiada walory turystyczne i bogatą tradycję w zakresie przyrodo-lecznictwa. Poszczególne miasta regionu organizują, szczególnie w okresie letnim, ciekawe imprezy kulturalne. Turyści mogą korzystać z wielu atrakcji.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice