Borsod-Abaúj-Zemplén
Region (Komitat) Borsod-Abaúj-Zemplén jest położony w północno-wschodniej
części Węgier i graniczy ze Słowacją.
Rząd regionu jest organem administracji publicznej i pośredniczy pomiędzy
rządem krajowym a administracją lokalną. Podział terytorialny kraju pochodzi
z roku 1000, kiedy król Stefan - pierwszy król Węgier stworzył system
administracji publicznej. Obecnie Węgry są podzielone na 19 Komitatów
oraz Budapeszt - stolicę Węgier.
Borsod-Abaúj-Zemplén (BAZ) jest drugim największym komitatem jeśli chodzi
liczbę mieszkańców (745 000) i terytorium (7 247 km2). Stolicą komitatu
jest Miskolc (173 000 mieszkańców).
W BAZ 45% populacji żyje na wsi. Największe miasta to: Miskolc, Ózd, Kazincbarcika,
Szerencs, Mezőkövesd, Tiszaújváros, Sárospatak, Sátoraljaújhely, Szikszó,
Tokaj, Encs and Edelény.
Zgromadzenie Borsod-Abaúj-Zemplén jest ciałem prawodawczym składającym
się z 59 przedstawicieli wybieranych na 4-letnią kadencję.
Ostatnie wybory odbyły się w październiku 2002. Członkowie Zgromadzenia
są wybierani poprzez listy partyjne. Przewodniczący oraz Wiceprzewodniczący
jest wybierany z grona Zgromadzenia. Prace Zgromadzenia są wspierane przez
11 komisji. Obecna Przewodnicząca Pani Ildiko Gyarfas jest członkiem Węgierskiej
Partii Socjalistycznej, która w Zgromadzeniu BAZ posiada 2/3 miejsc, pozostałą
liczbę miejsc posiada Związek Młodych Demokratów (Fidesz).
Przewodniczący oraz Wiceprzewodniczący Zgromadzenia pełnią także najwyższe
funkcje w samorządzie regionu (ciało wykonawcze).
Praca Zgromadzenia jest wspierana przez administrację samorządu regionalnego.
Administracją kieruje dyrektor generalny, który odpowiada także za legalność
decyzji podjętych przez Zgromadzenie.
Administracja składa się z 8 departamentów:
- Gabinet Przewodniczącej
- Dep. administracyjno-prawny.
- Dep. Edukacji i Kultury.
- Dep. Zdrowia, Dzieci i Spraw Socjalnych
- Dep. Rozwoju Regionalnego
- Dep. Ekonomiczny
- Biuro Zarządzania Kryzysowego
- Biuro celno-podatkowe
Zgromadzenie BAZ poprzez administrację samorządu BAZ nadzoruje oraz działa
w 62 instytucjach w regionie. Należą do nich m.in. instytucje naukowe,
ochrony zdrowia, kultury, opieki społecznej.
Przewodniczący samorządu pełni także funkcję przewodniczącego Regionalnej
Rady Rozwoju. Ciałem wykonawczym Rady jest Regionalna Agencja Rozwoju.
Na potrzeby realizacji polityki regionalnej na Węgrzech wydzielono 7
dużych regionów (jednostek planistyczno-statystycznych), z których 6 zawiera
po trzy komitaty a jeden tylko dwa (poziom NUTS 2).
Komitaty Borsod-Abaúj-Zemplén, Heves and Nógrád tworzą tzw. Północne Węgry.
Radzie Rozwoju Regionalnego przewodniczy na przemian jeden z przewodniczących
z 3 komitatów. Ciałem wykonawczym Rady jest Agencja Rozwoju Regionalnego.
Gospodarka
Borsod-Abaúj-Zemplén jest najbardziej uprzemysłowionym regionem Węgier.
Dostarcza 30% produktów stalowych oraz produktów PVC i polipropylenu.
W latach 90 lokalny przemysł chemiczny, metalurgiczny, wydobywczy oraz
maszynowy znalazł się w głębokim kryzysie. Wzrosło bezrobocie, które
obecnie kształtuje się na poziomie 19.9 % i jest największe w kraju.
Dane ekonomiczne 1999-2000
|
Jednostka |
1999
|
2000
|
Miejsce wśród innych komitatów
|
PKB |
miliardy HUF |
557
|
-
|
4
|
PKB na jednego mieszkańca |
tysiące HUF |
760
|
-
|
18
|
zarobki netto |
HUF |
43 126
|
47 032
|
12
|
Liczba bezrobotnych |
osoby |
55 988
|
56 400
|
1
|
stopa bezrobocia |
% |
19.8
|
19.9
|
1
|
wartość produkcji przemysłowej |
miliardy HUF |
494
|
644
|
6
|
export |
tysiące USD |
734 135
|
893 260
|
7
|
import |
tysiące USD |
595 546
|
547 501
|
10
|
Żródło: Centralny Urząd Statystyczny
Duża liczba małych przedsiębiorstw, powstających w wyniku prywatyzacji
nie przyczyniła się do zmniejszenia bezrobocia.
Aby rozwinąć sektor MŚP utworzono parki przemysłowe. Zagraniczni inwestorzy
okazali duże zainteresowanie inwestowaniem w Miskolcu - stolicy regionu.
Miasto rozwija się jako centrum gospodarcze, finansowe i handlowe regionu.
Utworzono dwie strefy ekonomiczne: strefę Ózd-Putnok-North-Heves oraz
strefę Zemplén. Inwestorzy otrzymali bardzo korzystne ulgi podatkowe.
Przemysł chemiczny (wyroby z tworzyw sztucznych, PCV, itp.) ma znaczącą
rolę w eksporcie Węgier. Wiodącą rolę odgrywa produkcja fabryk Tiszai
Vegyiművek i Borsodchem w Kazincbarcika.
Najważniejsi partnerzy handlowi regionu w 1999 roku
Państwo
|
kg
|
USD
|
EXPORT ogółem |
1 099 529 182 |
734 135 080 |
z tego: |
Niemcy |
177 247 658
|
159 180 445
|
Włochy |
153 898 739
|
104 252 150
|
Polska |
101 689 747
|
62 810 986
|
Austria |
79 500 821
|
57 902 512
|
Wielka Brytania |
40 180 333
|
46 776 993
|
IMPORT ogółem |
1 388 239 984 |
595 511 524 |
z tego: |
Niemcy |
123 819 279
|
123 937 797
|
Włochy |
20 388 687
|
81 258 807
|
Czechy |
157 130 194
|
49 512 123
|
Ukraina |
176 894 322
|
39 203 451
|
Japonia |
3 400 393
|
30 352 495
|
Austria |
11 900 293
|
29 680 069
|
Holandia |
14 389 416
|
26 089 143
|
Słowacja |
181 355 904
|
25 022 088
|
Francja |
17 428 735
|
24 998 123
|
Polska |
109 779 347 |
24 952 238 |
Region posiada walory turystyczne i bogatą tradycję w zakresie przyrodo-lecznictwa.
Poszczególne miasta regionu organizują, szczególnie w okresie letnim,
ciekawe imprezy kulturalne. Turyści mogą korzystać z wielu atrakcji.
|
|
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice
|
|
|