V. PRIORYTETY PROGRAMU

5.1 Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności województwa śląskiego.

Rozwój województwa powinien opierać się między innymi na rozbudowie nowoczesnego systemu transportowego, komunikacyjnego i informacyjnego. Udrożnienie i integracja układu komunikacyjnego oraz zwiększenie dostępności transportowej regionu przyczyni się do poprawy płynności i drożności układów drogowych oraz rozwoju międzyregionalnej i międzynarodowej wymiany gospodarczej województwa. Istotne w tym zakresie są również: rozbudowa centrów logistycznych i terminali transportu kombinowanego.

Poprawa jakości środowiska przyrodniczego Województwa Śląskiego oznaczać będzie: zmniejszenie ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do wód i gruntów, budowę systemu oczyszczalni ścieków, ograniczanie zanieczyszczeń powierzchniowych gruntów. Ważnym elementem rozwoju społeczno-gospodarczego regionu jest rewitalizacja centrów miast i układów wiejskich, tworzenie wielofunkcyjnych ośrodków wiejskich, rewitalizacja terenów poprzemysłowych, przebudowa zdegradowanych lub przeludnionych dzielnic. Inwestycje w tym zakresie przyczynią się do polepszenia standardu życia mieszkańców oraz uzyskania stabilnego i przyjaznego otoczenia dla potencjalnych inwestorów.

Konieczne dla łagodzenia skutków restrukturyzacji gospodarki regionu jest wzmocnienie potencjału instytucji naukowo-edukacyjnych, rozwój instrumentów rynku pracy i instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw poprzez niezbędne inwestycje infrastrukturalne. Inwestycje te wesprą podniesienie jakości działań skierowanych do poszczególnych grup docelowych rynku pracy oraz przedsiębiorców i naukowców.

Włączanie społeczeństwa w gospodarkę opartą na wiedzy wymaga zintegrowanego podejścia w celu tworzenia odpowiedniej infrastruktury łączności oraz zapewnienia dostępu do niezbędnych źródeł informacji przez mieszkańców regionu oraz przedsiębiorstw.

Założenia priorytetu 1 są zgodne ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015, z następującymi jej priorytetami:

"Wzrost wykształcenia mieszkańców oraz rozwój ich zdolności adaptacyjnych do zmian społecznych i gospodarczych (A)", w tym cel strategiczny:

• Przeprofilowanie i rozbudowa systemu szkolnictwa średniego i wyższego (C1)

"Rozbudowa oraz unowocześnienie systemu transportowego i komunikacyjnego (D)", w tym cele strategiczne:

• Zwiększenie dostępności komunikacyjnej regionu (C1)
• Udrożnienie i integracja układu komunikacyjnego regionu (C2)
• Rozwijanie informatyki i telekomunikacji (C4)

"Wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki, w tym małych i średnich przedsiębiorstw (E)", w tym cele strategiczne:

• Wzrost siły ekonomicznej małych i średnich przedsiębiorstw (C1)
• Rozwijanie badań naukowych oraz aplikacji nowych technologii (C2)

"Poprawa jakości środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym zwiększenie atrakcyjności terenu (F)", w tym cele strategiczne:

• Utworzenie systemu kształtowania i wykorzystania zasobów wodnych (C1)
• Uporządkowanie i wdrożenie systemu gospodarki odpadami (C2)
• Polepszenie jakości powietrza (C3)
• Rewitalizacja terenów poprzemysłowych oraz pogórniczych (C4)
• Zagospodarowanie centrów miast (C5)
• Przebudowa starych dzielnic zdegradowanych lub przeludnionych (C6)
• Ukształtowanie regionalnego systemu obszarów chronionych (C7)
• Kształtowanie ośrodków wiejskich (C8)

Cele

Jednym z celów działania jest rozbudowa i modernizacja sieci dróg, które poprawią dostępność komunikacyjną oraz umożliwią szybsze i bezpieczniejsze powiązania pomiędzy ośrodkami centralnymi a pozostałymi obszarami województwa śląskiego. Jednocześnie wzrost dostępu do sieci dróg krajowych zwiększy atrakcyjność lokalizacji dla nowych działalności gospodarczych.

Opis działania

Dla realizacji celów działania istotne znaczenie będą miały projekty o charakterze regionalnym polegające na:

• poprawie jakości dróg na wybranych odcinkach pomiędzy centrami gospodarczymi a pozostałymi obszarami województwa śląskiego,
• poprawie jakości dróg na wybranych odcinkach zwiększających dostępność do krajowych sieci,
• poprawie dostępności do lotniska Katowice - Pyrzowice, stacji kolejowych i innych obiektów transportu publicznego,
• budowie i modernizacji mostów, wiaduktów, obwodnic miast,
• wzmocnieniu nawierzchni regionalnej sieci dróg celem osiągnięcia standardów UE w zakresie dopuszczalnego nacisku na oś, bezpieczeństwa i ochrony środowiska,
• wykorzystaniu i integracji różnych środków transportu w aglomeracjach miejskich tworzących wydajną sieć komunikacyjną wewnątrz aglomeracji i zwiększających udział transportu zbiorowego (np. tramwajów, kolei dojazdowej) w obsłudze komunikacyjnej miast,
• rozbudowie i racjonalizacji zintegrowanych systemów transportu publicznego, w tym rozwiązań sterowania ruchem (zielone fale dla transportu miejskiego),
• poprawie dostępności do istniejących i planowanych obiektów przemysłowych,
• odciążeniu układów komunikacyjnych miast, w szczególności ich gospodarczych i zabytkowych centrów,
• przygotowaniu dokumentacji dla projektów transportowych.

Spodziewane efekty

Realizacja działania przyczyni się bezpośrednio do między innymi:

• skrócenia czasu podróży pomiędzy wybranymi ośrodkami,
• zahamowania degradacji i poprawy stanu technicznego dróg, dostosowania ich do przypisanych im klas oraz obowiązujących standardów Unii Europejskiej,
• usuwania wąskich gardeł i poprawy przepustowości dróg,
• poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego,
• wzrostu inwestycji zewnętrznych, w tym bezpośrednich inwestycji zagranicznych,
• poprawy funkcjonowania systemu transportu miejskiego w miastach pow. 50 tys. mieszkańców,
• zmniejszenia negatywnego oddziaływania transportu na otoczenie, w tym na warunki życia mieszkańców oraz na środowisko i wartości kulturowe,
• zwiększenia dostępności do infrastruktury transportowej oraz sprawności jej funkcjonowania.

Beneficjenci ostateczni

Beneficjentami ostatecznymi w ramach działania będą przede wszystkim samorządy wojewódzkie, samorządy powiatowe oraz samorządy gminne.

Cel

Parki przemysłowe i naukowo-technologiczne dają możliwość zapewnienia odpowiedniej infrastruktury technicznej, instytucjonalnej, a także tworzenia warunków dla działalności innowacyjnej. Wykorzystują one wyodrębniony majątek po restrukturyzowanych przedsiębiorstwach. W przypadku parków naukowo-technologicznych istotnym elementem jest ich powiązanie z instytucjami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi. Współdziałanie wszystkich uczestników przedsięwzięcia pozwala na stworzenie atrakcyjnych warunków do prowadzenia działalności, rozwoju usług pomocniczych, zacieśniania powiązań nauki z praktyką gospodarczą.

Innym zorganizowanym kompleksem gospodarczym posiadającym ofertę lokalową oraz usług wspierających małe i średnie firmy są inkubatory przedsiębiorczości, których specyficzną grupę stanowią inkubatory technologiczne. Szczególne w nich miejsce zajmują przedsiębiorcy wywodzący się ze środowiska akademickiego, którzy wdrażają rezultaty prac badawczych prowadzonych w jednostkach naukowych, a także wchodzący w życie zawodowe absolwenci. Celem działania jest ułatwianie przedsiębiorstwom warunków prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zapewnienie odpowiedniej infrastruktury.

Opis działania

Dla realizacji celów działania istotne znaczenie będą miały przedsięwzięcia z zakresu:

• przygotowywania studiów wykonalności, biznes-planów oraz ocen oddziaływania na środowisko dla parków przemysłowych, parków naukowo-technologicznych oraz inkubatorów technologicznych (w tym akademickich),
• realizacji projektów inwestycyjnych związanych z powstawaniem i rozwojem parków przemysłowych, parków naukowo-technologicznych oraz inkubatorów technologicznych (w tym akademickich),
• usług doradczych dla instytucji zarządzających parkami przemysłowymi, parkami naukowo-technologicznymi oraz inkubatorami technologicznych (w tym akademickimi),
• lokalnej infrastruktury drogowej (drogi powiatowe i gminne), w tym w szczególności dotyczące poprawy jakości dróg gminnych i powiatowych zwiększenia możliwości inwestycji oraz dostępności istniejących zakładów przemysłowych.

Spodziewane efekty

Spodziewane efekty realizacji działania to:

• ożywienie gospodarcze, aktywizacja zawodowa społeczności lokalnej oraz wzrost konkurencyjności i poprawa atrakcyjności na poziomie regionu,
• stworzenie korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla istniejących przedsiębiorstw,
• stworzenie korzystnych warunków rozpoczynania działalności gospodarczej, zwłaszcza nastawionych na rozwój innowacyjnych produktów i technologii,
• wzmocnienie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a sferą naukowo-badawczą,
• powstanie nowych miejsc pracy, zwłaszcza w nowoczesnych sektorach gospodarki,
• zagospodarowanie terenów poprzemysłowych.

Beneficjenci ostateczni

Beneficjentami ostatecznymi będą spółki zarządzające parkami przemysłowymi i parkami naukowo-technologicznymi oraz przedsiębiorstwa działające w tych parkach.

Cele

Celem działania jest rewitalizacja obiektów i terenów poprzemysłowych oraz powojskowych, co znacznie poprawi stan środowiska na tych terenach i umożliwi ich wykorzystanie gospodarcze i społeczne.

Opis działania

Projekty będą polegały na rewitalizacji obiektów i terenów poprzemysłowych i powojskowych. W ramach działania realizowane będą kompleksowe projekty z zakresu przywrócenia środowiska na danym obszarze do właściwego stanu (określonego obowiązującymi standardami), powiązane z przygotowaniem terenu do ponownego wykorzystania (np. zakładanie parków, uzbrojenie terenu pod inwestycje) oraz projekty techniczne, takie jak remonty i modernizacja infrastruktury podstawowej, jak również przygotowanie dokumentacji dla tego typu projektów.

W ramach tego działania będzie utworzony fundusz poręczeniowy dla wspólnot mieszkaniowych w celu modernizacji lub remontów budynków i obiektów zbiorowych oraz budynków mieszkalnych, a także adaptacji przyległego terenu, m.in. w celu podniesienia warunków mieszkaniowych oraz rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.

Spodziewane efekty

Spodziewane efekty działania obejmują m.in.:

• wzrost liczby firm i poziomu inwestycji na terenach objętych projektami oraz w ich pobliżu,
• poprawa stanu środowiska naturalnego i ograniczenie zagrożeń,
• zwiększenie dochodów gmin i mieszkańców objętych programem.

Beneficjenci ostateczni

Beneficjentami ostatecznymi będą głównie samorządy gminne, wojewódzkie oraz powiatowe a także działające w porozumieniu z nimi inne podmioty, jak również wspólnoty mieszkaniowe.

Cele

Funkcjonowanie elastycznego rynku pracy wymaga przede wszystkim wzmocnienia instytucji obsługi tego rynku oraz wzbogacenie zbioru instrumentów, jakimi posługują się urzędy pracy oraz inne podmioty (np. organizacje pozarządowe, biura pośrednictwa pracy, instytucje szkoleniowe) działające na rzecz osób poszukujących pracy, bezrobotnych oraz kadr przedsiębiorstw.

Opis działania

Działanie dotyczy: rozwoju instytucjonalnej obsługi rynku pracy; rozwoju sieci usług informacji i poradnictwa zawodowego, rozwoju systemu szkoleń dla bezrobotnych, osób zagrożonych bezrobociem lub poszukujących pracy, a także kadr. Realizacja działania obejmować będzie:

• diagnozę warunków funkcjonowania służb zatrudnienia i określanie niezbędnych działań służących ich poprawie,
• rozwijanie systemu podnoszenia kwalifikacji pracowników instytucji rynku pracy i działania służące zwiększeniu kwalifikacji tych osób,
• działania na rzecz kreowania i wdrażania nowych, efektywnych narzędzi i technik pracy w służbach zatrudnienia uwzględniających nowoczesne technologie komunikacji i informacji,
• doskonalenie standardów usług w zakresie informacji i poradnictwa zawodowego oraz usług zatrudnienia,
• działania sprzyjające zwiększeniu możliwości oddziaływania organizacji pozarządowych na rynek pracy,
• doskonalenie dialogu społecznego i rozwijanie współpracy z partnerami społecznymi oraz innymi podmiotami niepublicznymi (np. samorządy zawodowe, izby gospodarcze) w obszarze kształcenia i szkolenia osób bezrobotnych, zagrożonych bezrobociem i poszukujących pracy,
• rozwój, doskonalenie oraz upowszechnianie metod i narzędzi informacji i poradnictwa zawodowego (w tym wykorzystujących nowoczesne technologie),
• doskonalenie kwalifikacji doradców zawodowych,
• rozwój sieci instytucji informacji i poradnictwa zawodowego (zwiększenie liczby i rodzajów jednostek, wzbogacenie wyposażenia oraz zróżnicowanie ich form działania);
• promocja problematyki planowania rozwoju zawodowego dla zwiększenia mobilności i szans na rynku pracy,
• badanie potrzeb szkoleniowych osób bezrobotnych, zagrożonych bezrobociem i poszukujących pracy,
• rozwijanie modułowych programów szkoleń dla potrzeb rynku pracy,
• tworzenie rejestru i zbioru danych o instytucjach szkolących, realizujących programy szkoleniowe finansowane ze środków publicznych,
• podnoszenie kwalifikacji kadr szkolących bezrobotnych, zagrożonych bezrobociem i poszukujących pracy,
• rozwijanie i promocja trójstronnych umów szkoleniowych na szkolenie bezrobotnych.
• identyfikacja barier w aktywizowaniu osób bezrobotnych i wdrożenie mechanizmów ich eliminowania,
• badanie zmian w sferze zatrudnienia i zapotrzebowania na kwalifikacje na rynku pracy;
• doskonalenie systemu zachęt do inwestowania w szkolenia,
• budowanie strategii rozwoju kadr;
• ocena efektywności i trafności stosowanych instrumentów rynku pracy;
• identyfikacja programów rynku pracy o najwyższej skuteczności i ich upowszechnianie.

Spodziewane efekty

Spodziewane efekty działania obejmują m.in.:

• zrekonstruowanie sposobu funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia w taki sposób, aby w strukturze zadań dominowały zadania związane z realizacją usług aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu,
• wzmocnienie kadrowe służb urzędów pracy odpowiedzialnych za informację i poradnictwo zawodowe,
• optymalizacja rozwiązań systemowych (organizacyjno-prawnych) w obszarze kształcenia ustawicznego oraz usprawnienie wprowadzania ich w życie podniesienie jakości kształcenia ustawicznego.

Beneficjenci ostateczni

Beneficjentami ostatecznymi będą głównie:

• instytucje rynku pracy:
• publiczne instytucje rynku pracy, w tym urzędy pracy,
• organizacje pozarządowe,
• instytucje szkoleniowe,
• instytucje informacji i poradnictwa zawodowego,
• administracja samorządowa wszystkich szczebli,
• partnerzy społeczni (związki zawodowe, organizacje pracodawców),
• pracodawcy,
• samorządy zawodowe, izby gospodarcze.

Cel

W latach dziewięćdziesiątych dynamicznemu rozwojowi przedsiębiorczości, zwłaszcza małej i średniej, towarzyszyły równie szybkie zmiany w sektorze instytucji świadczących usługi dla przedsiębiorców. W okresie tym powstało wiele instytucji zrzeszających przedsiębiorców (izby gospodarcze, samorządy gospodarcze itp.) oraz podmioty świadczące usługi o charakterze informacyjnym, doradczym czy też szkoleniowym dla przedsiębiorstw. Przy stosunkowo dużej liczbie tego typu podmiotów, ich słabością jest stosunkowo ograniczone sieciowanie. Sytuacja ta znacząco ogranicza możliwości szybkiego zwiększania potencjału w zakresie dostarczania przedsiębiorcom kompleksowego pakietu usług, utrudnia sprawne dostosowywanie się do zmian dokonujących się w środowisku zewnętrznym oraz efektywne docieranie z ofertą do wszystkich zainteresowanych.

Celem działania jest poprawa dostępu przedsiębiorców do wysokiej jakości usług świadczonych przez instytucje wspierania biznesu.

Opis działania

Działanie wdrażane będzie poprzez:

• Realizację projektów poprawiających ofertę instytucji oraz sieci instytucji świadczących usługi dla przedsiębiorstw,
• Wsparcie dla powstawania regionalnych sieci instytucji wspierania biznesu,
• Wdrażanie projektów zgłaszanych przez instytucje wspierania biznesu, świadczące usługi wyspecjalizowane,
• Wspieranie projektów realizowanych we współpracy z zagranicznymi instytucjami wspierania biznesu,
• Projekty inwestycyjne niezbędne dla właściwego funkcjonowania instytucji wspierania biznesu świadczących usługi wyspecjalizowane oraz sieci instytucji wspierania biznesu,
• Realizację projektów związanych z działalnością promocyjną instytucji wspierających przedsiębiorstwa,
• Studia i ekspertyzy związane z problematyką działania

Spodziewane efekty

Spodziewane efekty realizacji działania:

• zwiększenie dostępności przedsiębiorców do usług świadczonych przez wyspecjalizowane instytucje,
• poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje otoczenia biznesu, w tym ich dostosowania do bieżących potrzeb klientów oraz szybko dokonujących się zmian w środowisku funkcjonowania biznesu,
• rozwój nowych usług dla przedsiębiorców,
• wzmocnienie i rozwój istniejących sieci instytucji otoczenia biznesu, w tym ich internacjonalizacji,
• wzrost liczby przedsiębiorstw korzystających z zewnętrznych usług poprawiających efektywność funkcjonowania firm na rynku,
• wzrost innowacyjności organizacyjnej i technologicznej w przedsiębiorstwach.

Beneficjenci ostatecznymi

Beneficjentami ostatecznymi będą instytucje wspierania biznesu oraz sieci tych instytucji.

Cel

Jego celem jest stworzenie sprawnego systemu przewozów ładunków różnymi gałęziami transportu, poprzez budowę terminali przeładunkowych na bazie istniejącej infrastruktury kolejowej oraz ich rozwój do postaci centrów logistycznych.

Realizacja tego celu pozwoli zwiększyć udział kolei w przewozach ładunków, a tym samym usprawnić proc przewozu, obniżyć koszty transportu i wpłynąć korzystnie na środowisko. Zapewni to lepszą integrację różnych gałęzi transportu poprzez stworzenie łańcuchów transportowych łączących przewóz, czynności ładunkowe i usługi logistyczne.

Opis działania

Działanie polegać będzie na realizacji projektów inwestycyjnych związanych z:

• powstawaniem kolejowych terminali przeładunkowych oraz ich dalszą ewolucją w kierunku centrów logistycznych,
• poprawą jakości lokalnej infrastruktury drogowej, umożliwiającej rozwój terminali przeładunkowych, centrów logistycznych oraz ich otoczenia.

Spodziewane efekty

Spodziewane efekty realizacji działania to między innymi:

• zwiększenie udziału transportu kolejowego w przewozach towarów dzięki wykorzystaniu terminali przeładunkowych i centrów logistycznych,
• poprawa stanu środowiska poprzez zwiększenie udziału transportu kolejowego kosztem transportu samochodowego,
• tworzenie nowych miejsc pracy (szacuje się, że w multimedialnych centrach logistycznych i ich otoczeniu funkcjonalnym powstanie 1500 - 3000 nowych miejsc pracy,
• rozwój podmiotów działających w branży logistycznej,
• powstawanie małych i średnich firm w otoczeniu terminali przeładunkowych i centrów logistycznych,
• zwiększenie konkurencyjności gospodarki.

Beneficjenci ostatecznymi

Beneficjentami ostatecznymi będą podmioty gospodarcze współtworzące centra logistyczne i terminale przeładunkowe.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice