Materiały archiwalne z lat 1919-21 we wrześniu 1939 roku udało się przedwojennym władzom przetransportować przez Rumunię, Francję i Portugalię do Stanów Zjednoczonych. Archiwalia odzwierciedlające przebieg trzech powstań śląskich zawierają przede wszystkim szczegółową ewidencję imienną ok. 50 tys. powstańców walczących podczas trzech powstań z podziałem na poszczególne kompanie i bataliony. Do tych ukrytych dokumentów nikt nie zaglądał przez sześćdziesiąt lat do czasu, kiedy wiadomość o ich istnieniu pojawiła się w 1997 r. w wydanym przez ówczesnego prezesa dr. Janusza Ciska informatorze o wszystkich zbiorach Instytutu Józefa Piłsudskiego. Do tego czasu akta uważano za zaginione. Całą sprawą zainteresował się docent Edward Długajczyk z Archiwum Państwowego w Katowicach i podjął działania mające na celu sprowadzenie akt do Polski. Stan zachowania materiałów archiwalnych określono jako zły fizycznie i wymagający natychmiastowych zabiegów konserwatorskich. Ponieważ kwota potrzebna do wykonania prac przekraczała możliwości finansowe Archiwów Państwowych, ich Dyrekcja Generalna zwróciła się do Marszałka Województwa Śląskiego o finansowe wsparcie przedsięwzięcia. Koszty dotychczasowych prac nad archiwaliami zostały sfinansowane z budżetu Województwa Śląskiego w kwocie 350 tys. zł, a Marszałek Województwa Śląskiego objął inicjatywę patronatem.