Województwo Śląskie przyjęło pierwszy w kraju Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu. To mapa działań, która łączy samorządy, naukę i mieszkańców, a w praktyce oznacza więcej zieleni, retencji i lepszą informację o zagrożeniach.

„Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu to doskonała wiadomość dla naszych mieszkańców, to bezpieczniejsze miasta i gminy, lepsze gospodarowanie wodą, jeden kierunek i jeden język działania na rzecz lepszego życia w województwie. Region wyznacza wspólne standardy i koordynuje współpracę, ale to samorządy lokalne zrealizują większość działań. Śląskie Centrum Klimatu to nasz sposób, by przejść z planu do działania” – podkreśla Rafał Adamczyk, członek Zarządu Województwa Śląskiego.

Plan porządkuje cele i zasady współpracy samorządów, instytucji publicznych, uczelni i organizacji społecznych wobec coraz częstszych skutków zmian klimatu, takich jak fale upałów, intensywne opady prowadzące do podtopień czy okresy suszy. Dokument powstał we współpracy z Instytutem Ochrony Środowiska – Państwowym Instytutem Badawczym oraz po szerokich konsultacjach z udziałem gmin i partnerów społecznych.

„Regionalny Plan Adaptacji powstał w procesie opartym na danych, analizach i dialogu z samorządami. To dokument, który porządkuje role i wzmacnia koordynację w skali regionu – daje wspólny język, standardy i kierunki, na których lokalne władze mogą oprzeć własne działania” - tłumaczy Agnieszka Kuśnierz z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.

Przyjęcie Regionalnego Planu Adaptacji oznacza, że region działa według wspólnych priorytetów. W praktyce przekłada się to na lepsze przygotowanie do zjawisk ekstremalnych i sprawniejszą informację o zagrożeniach, a także na mądrzejsze kształtowanie przestrzeni – tak, by sprzyjała zieleni i zatrzymywaniu wody w miastach oraz na terenach wiejskich. Plan wyznacza standardy i wskazuje narzędzia, które gminy i powiaty mogą wdrażać w swoich dokumentach i projektach, kładzie nacisk na współpracę między samorządami i partnerami oraz na edukację i zaangażowanie mieszkańców. Ważnym elementem jest także stałe monitorowanie postępów, aby skutecznie planować kolejne kroki i doskonalić stosowane rozwiązania.

Rola Województwa Śląskiego polega na wyznaczaniu wspólnych ram i standardów, koordynacji działań oraz spajaniu partnerstw w całym regionie – tak, aby inicjatywy podejmowane przez gminy i powiaty były spójne i wzajemnie się wzmacniały. Konkretnym narzędziem wdrożeniowym tych funkcji jest projekt Śląskie Centrum Klimatu – regionalny ośrodek wiedzy i współpracy, który przekłada zapisy planu na praktykę w gminach.

Śląskie Centrum Klimatu wystartuje jako hub kompetencji i wiedzy dla jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów. Jego zadaniem będzie udostępnianie materiałów i dobrych praktyk, doradztwo eksperckie oraz działania informacyjno-edukacyjne dla mieszkańców. Centrum będzie też miejscem łączenia partnerów – administracji, nauki i organizacji – wokół projektów poprawiających odporność na skutki zmian klimatu.

Regionalny Plan Adaptacji oraz Śląskie Centrum Klimatu są adresowane do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w regionie – miast, gmin i powiatów – a także do podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe, gospodarkę wodną i ochronę środowiska, zarządców infrastruktury, partnerów naukowych, organizacji pozarządowych i lokalnych przedsiębiorców. Dla gmin opracowujących własne plany adaptacji dokument stanowi punkt odniesienia i wiarygodną bazę danych; dla mniejszych jednostek oraz organizacji społecznych – źródło wiedzy, narzędzi i dobrych praktyk potrzebnych do działań w skali lokalnej.