Klasy patronackie w województwie śląskim – czym są i jak je założyć?
Ich główne cele to połączenie edukacji teoretycznej z praktyką oraz dostosowanie kształcenia młodzieży do aktualnych potrzeb rynku pracy. Uczniowie takich klas mogą korzystać z dodatkowych zajęć, warsztatów, praktyk czy mentoringu ekspertów z danej branży. Dzięki temu zyskują przewagę na rynku pracy, a pracodawcy lepiej przygotowanych, świadomych, doświadczonych i zmotywowanych kandydatów.
Czym są klasy patronackie?
Klasy patronackie to szansa na rozwój i zdobycie nowych praktycznych umiejętności dla uczniów, ale także dla przedsiębiorców i pracodawców – na szybkie pozyskanie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Klasy patronackie to odpowiedź na potrzebę, by szkoła nie tylko uczyła, ale przede wszystkim pokazywała w praktyce, jak może wyglądać przyszła praca uczniów.
Jak założyć klasę patronacką?
Proces tworzenia klasy patronackiej najczęściej opiera się na współpracy szkoły ponadpodstawowej oraz pracodawcy. Najważniejsze elementy to:
Zdefiniowanie potrzeb – szkoła i partner biznesowy wskazują, w jakiej branży i w jakim profilu kształcenia powstanie klasa patronacka. Pomocne są w tym raporty i badania, których celem jest weryfikacja sytuacji rynkowej.
Podpisanie umowy patronackiej – dokument reguluje zakres współpracy, m.in. organizację praktyk, dodatkowe zajęcia czy udział w wydarzeniach branżowych.
Realizacja programu – uczniowie uczestniczą w zajęciach prowadzonych zarówno przez nauczycieli, jak i specjalistów z firm czy uczelni.
Ewaluacja i rozwój – partnerzy wspólnie analizują efekty kształcenia i aktualizują program pod kątem nowych trendów w gospodarce.
Założenie klasy patronackiej – praktyczne informacje
Jesteś przedsiębiorcą i masz pomysł na klasę patronacką w województwie śląskim? Skontaktuj się ze szkołą ponadpodstawową w Twoim rejonie, która kształci w wybranym przez Ciebie kierunku i oferuje możliwość utworzenia klasy patronackiej. Placówka dostarczy Ci niezbędnych informacji i dokumentów potrzebnych do nawiązania współpracy, a po obustronnym zatwierdzeniu warunków klasa pod Twoim patronatem rozpocznie działalność.
Pomóc mogą w tym przydatne narzędzia umożliwiające wyszukiwania szkół i placówek oświatowych w regionie, w tym:
- Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych prowadzony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej– przydatny dla firm zainteresowanych nawiązaniem współpracy w ramach klas patronackich;
- Kuratorium Oświaty w Katowicach – zawiera ogólne informacje o placówkach oświatowych w regionie;
- Wykaz szkół i kierunków kształcenia Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Katowicach – zawiera szczegółowy wykaz szkół zawodowych i oferowanych kierunków kształcenia w regionie.
Jak najprościej rozpocząć przygodę z tworzeniem klasy patronackiej? Skontaktuj się z wybranymi szkołami i zapytaj o szczegóły. To właśnie szkoły ponadpodstawowe i przedsiębiorcy są najważniejszymi partnerami w procesie tworzenie klas patronackich!
Kluczowe branże w województwie śląskim
Zgodnie z Barometrem Zawodów 2025 do zawodów deficytowych zaliczamy m.in.:
- elektryków, elektromechaników, elektromonterów;
- kierowców autobusów, samochodów ciężarowych i ciągników, a także mechaników pojazdów samochodowych;
- murarzy, tynkarzy, spawaczy oraz pracowników robót wykończeniowych i robotników;
- lekarzy, pielęgniarki i położne;
- nauczycieli praktycznej nauki zawodu, przedmiotów zawodowych, nauczycieli przedszkolnych, nauczycieli szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych, opiekunów osób starszych lub z niepełnosprawnością;
- pracowników służb mundurowych;
- psychologów, psychoterapeutów;
- samodzielnych księgowych.
To właśnie w tych obszarach klasy patronackie mają największe znaczenie, bo przygotowują młodzież do zawodów, na które będzie rosnąć zapotrzebowanie.
Potencjał edukacyjny regionu
Województwo śląskie to jeden z najważniejszych ośrodków akademickich w Polsce. Według danych Urzędu Statystycznego w Katowicach w roku akademickim 2024/2025:
- w województwie funkcjonowało 31 uczelni wyższych, w tym 11 publicznych;
- w województwie studiowało 111,4 tys. osób (łącznie z cudzoziemcami);
- dyplom ukończenia studiów otrzymało 27,6 tys. absolwentów (w tym 1,6 tys. cudzoziemców);
- największą pod względem liczby studentów uczelnią wśród placówek publicznych był Uniwersytet Śląski w Katowicach;
- w 2024 r. studia wyższe ukończyło 17,3 tys. kobiet, które stanowiły 62,5% ogólnej liczby absolwentów;
- najwięcej studentów kształciło się w ramach kierunków zaliczonych do grupy zdrowie i opieka społeczna – 24,4 tys. (21,9% ogółu studentów), następnie biznes, administracja i prawo – 20,4 tys. (18,3%), technika, przemysł i budownictwo – 15,1 tys. (13,6%), nauki humanistyczne i sztuka – 13,0 tys. (11,6%) oraz nauki społeczne, dziennikarstwo i informacja – 12,2 tys. (10,9%).
Absolwenci śląskich uczelni są cenieni przez pracodawców, a raporty Uniwersytetu Śląskiego wskazują, że liczba studentów oraz absolwentów zwiększyła się względem poprzedniego roku.
W regionie funkcjonują zarówno duże uczelnie akademickie (Uniwersytet Śląski, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny), jak i uczelnie artystyczne i zawodowe.
- Uniwersytet Śląski – największa uczelnia na Śląsku, oferuje ponad 80 kierunków, mocny profil humanistyczny i społeczny, ponad 19 tys. studentów, 4 miasta uniwersyteckie, ponad 1800 nauczycieli akademickich;
- Politechnika Śląska – w ofercie kierunki techniczne i inżynieryjne, kluczowe dla transformacji przemysłowej;
- Śląski Uniwersytet Medyczny – to centrum edukacji medycznej i badań biomedycznych.
W gronie uczelni znajdują się także m.in. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Muzyczna, Akademia Wychowania Fizycznego, Politechnika Częstochowska i wiele innych. A wszystkie te uczelnie przyczyniają się do rozwoju przyszłych absolwentów.
Kontekst gospodarczy województwa śląskiego Publikacja
„Województwo Śląskie w liczbach 2025” (US Katowice) opisuje kluczowe parametry dotyczące województwa w kontekście gospodarczym, politycznym, edukacyjnym i społecznym. Zgodnie z publikacją:
- powierzchnia: 12,3 tys. km²;
- liczba ludności: 4 291 441 (stan na 31.12.2024);
- 57,6% społeczeństwa województwa ogółem stanowią osoby w wieku produkcyjnym;
- stopa bezrobocia rejestrowanego wynosi 3,6%, a wskaźnik zatrudnienia 54,6%;
- liczba szpitali w regionie wynosi 141, w których łącznie znajdziemy 22 668 łóżek dla pacjentów;
- przeciętne miesięczne wydatki na 1 osobę w gospodarstwach domowych w 2024 r. –1 988, 83;
- 1876,5 tys. – to liczba mieszkań ogółem;
- liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowana w rejestrze REGON – 545 230;
Raport fDi Intelligence z 2023 r. potwierdza, że Śląsk przyciąga inwestorów zagranicznych, szczególnie z branży przemysłowej, logistycznej i usług dla biznesu. Zgodnie z powyższym szansą dla przedsiębiorców z tych dziedzin okaże się szybkie i skuteczne pozyskanie wykwalifikowanych pracowników dzięki klasom patronackim.
Klasy patronackie – po co?
Celem projektu jest budowanie i rozwijanie trwałych mechanizmów współpracy na gruncie kształcenia zawodowego i szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie. Kampania ma na celu podniesienie świadomości wśród przedsiębiorców o istocie ich zaangażowania w rozwój systemu edukacji oraz uświadomienie ich o korzyściach płynących z uczestnictwa w tworzeniu klas patronackich w szkołach ponadpodstawowych.
W ramach kampanii powinna zwiększyć się liczba inicjatyw współpracy między sektorem biznesu i edukacją oraz liczba programów edukacyjnych wspieranych przez biznes. Dodatkowo celami kampanii jest ułatwienie dostępu do informacji o możliwościach współpracy, a także szeroko pojęte wspieranie kształcenia zawodowego w województwie śląskim.
Beneficjent projektu
Beneficjentem projektu jest Województwo Śląskie / Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, w którym koncentrują się wszystkie działania. Do instytucji wspólnie realizujących projekt zaliczamy: Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Katowicach, Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny „Metis” w Katowicach, Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach.
Przykłady klas patronackich
W regionie funkcjonuje wiele inicjatyw wspierających rozwój kształcenia zawodowego. Jedną z nich jest projekt „Śląskie. Zawodowcy”, realizowany przez Województwo Śląskie we współpracy z partnerami. Choć jego działania nie obejmują tworzenia klas patronackich, projekt wpisuje się w szerszy nurt wzmacniania relacji między edukacją a rynkiem pracy. Klasy patronackie, jako oddziały objęte bezpośrednim patronatem przedsiębiorstw, stanowią uzupełnienie tych działań, oferując uczniom konkretne doświadczenia zawodowe już na etapie nauki.
Pierwsza edycja realizowana była w latach 2019-2023, druga rozpoczęła się w ubiegłym roku i potrwa do 2029. W projekt zaangażowanych jest kilkadziesiąt szkół ponadpodstawowych z województwa śląskiego. Wsparciem w ramach projektu objęci są uczniowie i uczennice szkół o profilu zawodowym i branżowym (Źródło: zawodowcy.slaskie.pl).
Przykładem porozumienia, w ramach którego działają klasy patronackie, jest również współpraca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego z III Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi w Zabrzu. W jej ramach działają klasy patronackie, w których uczy się młodzież planująca związanie swojej przyszłości z kierunkami medycznymi. Już przed tą inicjatywą wielu młodych wybierało profile biologiczno-chemiczne, planując swoją przyszłość w kierunkach medycznych, dlatego patronat Śląskiego Uniwersytetu Medycznego był naturalnym kierunkiem rozwoju.
Ciekawą inicjatywą edukacyjną, choć różniącą się od klas patronackich w rozumieniu projektu KPO, jest klasa realizująca program eTwinning – m.in. klasa humanistyczna w I Liceum Ogólnokształcącym w Rudzie Śląskiej. W ramach tej innowacji pedagogicznej uczniowie uczestniczą w międzynarodowych projektach edukacyjnych, rozwijając kompetencje cyfrowe, językowe i społeczne. Przedmiot „eTwinning” funkcjonuje jako dodatkowe zajęcia edukacyjne, wpisywane na świadectwo szkolne jako odrębna pozycja.
Głos influencerów
W kampanii promującej klasy patronackie istotne jest wsparcie liderów opinii – osób, które pokażą młodzieży, że wybór ścieżki edukacyjnej powiązanej z lokalnym rynkiem pracy to świetna i skuteczna inwestycja w przyszłość. Krótkie wypowiedzi influencerów i ich wizerunki budują zaufanie, sprawiając, że temat staje się atrakcyjny zarówno dla uczniów, jak i ich rodziców.
Klasa patronacka to możliwość zdobycia unikalnej wiedzy, która wykracza poza podręcznik. Młoda osoba otrzymuje coś więcej niż pomysł – otrzymuje konkretne doświadczenie, z którym może się zmierzyć, zanim wejdzie na rynek pracy. – mówi Michał Tekieli, influencer związany ze światem technologii.
Swoimi spostrzeżeniami na temat klas patronackich podzieliła się także Dominika Kurzak – architektka, autorka bloga Housofdesignpl:
Dzięki klasom patronackim przedsiębiorca zyskuje pracowników lepiej przystosowanych do pracy. Nie musi ich szkolić i tracić długich miesięcy na wdrożenie kosztem innych realizowanych już projektów. Rosną także prestiż firmy i rozpoznawalność w regionie.
Klasy patronackie to zatem jeden z najskuteczniejszych sposobów powiązania systemu edukacji z rynkiem pracy. Tworzenie takiej oferty edukacyjnej pozwala budować przewagę konkurencyjną regionu, wspierać rozwój kluczowych branż i dawać młodzieży realne perspektywy zawodowe. A województwo śląskie – dzięki swojemu potencjałowi akademickiemu i gospodarczemu – jest idealnym miejscem do rozwoju takiego modelu współpracy.